بهارِ ایرانشهر

فرِّ بهار بین که به آفاق، جان دهد

هر بوته را هر آنچه سزا دید آن دهد

پارینه آنچه بادِ خزانى ربود و بُرد

آرد دهد به صاحبش و رایگان دهد

سختم شگفت آید ازین هوشِ سبز او

کز هر که هر چه گم شده او را همان دهد

بر فرقِ کوه سوده الماس گسترد

دامانِ دشت را سَلَبِ پرنیان دهد

زان قطره‏هاى باران بر برگِ بیدْ بُن‏

- وقتى نسیم بوسه بر آن مهربان دهد -

صدها هزار اختر تابان چکد به خاک‏

کافاقشان نشان ز رَهِ کهکشان دهد

آن کوژ و کژ خطى که برآید ز آذرخش‏

طرزى دگر به منظره آسمان دهد؛

پیرى‏ست رعشه‏دار که الماسْ پاره‏اى

خواهد به دستِ همسرِ شادِ جوان دهد

آید صداى جوجه گنجشک، ز آشیان‏

- وقتى که شوقِ خویش، به مادر، نشان دهد -

چون کودکى که سکّه چندى زعیدى‏اش‏

در جیبِ خود نهاده، بعمدا، تکان دهد

آید صداى شانه سر، از شاخِ بید بُن،

وقتى که سر به سجده تکان هر زمان دهد؛

گویى که تشنه‏اى به سبویى، تهى ز آب،

هوهو، ندا مکرّر، هم با دهان دهد

گیرم بهارِ بندرِ عباس کوته است‏

تاوانِ آن کرانه مازندران دهد

آنجا که چار فصل، بهار است و چشم را،

سوىِ بهشت پنجره‏اى بیکران دهد

نیلوفرِ کبود هنوز، آسمانْ صفت،

در خاکِ مَرْو، ز ایزدِ مهرت نشان دهد

شادا بهارِ گَنجه و باکو که جلوه‏اش

راهت به آستانه پیرِ مغان دهد

از سیمِ خاردار، گذر کن تو چون بهار،

تا بنگرى که بلخ ترا بوىِ جان دهد

زان سیمِ خاردارِ دگر نیز برگذر

تا جلوه خُجَند بهارى جوان دهد

زان سیمِ خاردارِ دگر هم گذاره کن‏

تا ناگَهَت بهارِ بخارا توان دهد

قالیچه‏اى‏ست بافته از تار و پودِ جان‏

هر گوشه‏اش خبر ز یکى داستان دهد

امّا چو نغز در نگرى منظرش یکى‏ست‏

کاجزاش یاد از سُنَنِ باستان دهد

در زیرِ رنگ‏هاش یکى رنگ را ببین‏

رنگى که صد پیام ز یک آرمان دهد

گوید: یکى‏ست گوهرِ این خاک اگر چه یاد،

گاه از لنین و گاه ز نوشیروان دهد

گر خاک گشته در قدمِ لشکرِ تتار،

ور «بوسه بر رکابِ قزِل ارسلان دهد»،

امّا همیشه، در گذرِ لشکرِ زمان،

سعدیش عشق و حافظش اَمن و اَمان دهد

وانگه ز بهرِ پویه پاینده حیات‏

فردوسى‏اش روان و ره و کاروان دهد. 

محمدرضا شفیعی کدکنی - اسفند ۱۳۵۸